Tham khảo các dịch vụ thiết kế website, dịch vụ SEO, lập trình web-app, cắt HTML và lập trình di động

Có lẽ bạn có ý tưởng startup rồi, bạn cũng cảm thấy ý tưởng đó sẽ đem lại thành công. Nhưng cái khó của người Việt khi khởi nghiệp không phải là không có ý tưởng, mà là thiếu tiền (thiếu vốn). Hiểu nhu cầu đó, bài viết này chỉ ra các cách huy động vốn hiệu quả cho bạn.

1. Vay vốn ngân hàng

Vay vốn ngân hàng là một lựa chọn phổ biến cho các startup mới thành lập. Startup sẽ được vay một khoản tiền để trang trải cho các hoạt động của mình, nhưng phải chịu một khoản lãi suất nhất định.

Ưu điểm của hình thức vay vốn ngân hàng là bạn có thể vay được số tiền rất lớn. Tuy nhiên, số tiền đó lại tỉ lệ thuận với giá trị tài sản thế chấp của bạn. Tài sản càng lớn thì số tiền có thể vay càng nhiều. Bạn có thể thế chấp tải sản cá nhân hoặc tài sản của các thành viên trong công ty (cam kết, thống nhất ý kiến trước) để tăng khoản vốn được vay.

Tuy nhiên, nếu việc làm ăn thất bại thì bạn sẽ có thể mất cả công ty lẫn tài sản thế chấp. Đây chính là nhược điểm khiến một số startup không muốn vay vốn ngân hàng để phát triển.

2. Vay vốn từ người thân, bạn bè

Nếu startup có quy mô nhỏ hoặc vừa, và điều kiện của gia đình, bạn bè khá giả thì bạn có thể vay vốn từ họ. Vay vốn từ người thân, bạn bè sẽ phải chịu mỗi khoản lãi suất khá thấp, thậm chí có thể là không cần lãi suất. Bạn cũng không cần thế chấp tài sản để vay vốn.

Tuy nhiên, vì đối tượng là các cá nhân nên số tiền vay được có thể sẽ không nhiều, bắt buộc bạn phải chi tiêu kỹ lưỡng. Ngoài ra, nếu công ty thất bại có thể ảnh hưởng đến lợi ích của người thân và bạn bè, và có thể ảnh hưởng đế cả các mối quan hệ nữa.

3. Hùn vốn với những người làm ăn chung

Một cách huy động vốn cho startup khác cũng khá hiệu quả là hùn vốn với những người làm ăn chung. Làm startup không phải chỉ là làm một mình, có những trường hợp startup bắt đầu từ một nhóm người có chung chí hướng, ý tưởng làm ăn. Hoặc bạn là người có ý tưởng tốt, bạn cũng có thể tự tìm cho mình một cộng sự để hợp tác mở startup.

Việc hùn vốn giữa các thành viên sáng lập startup giúp nhanh chóng kiếm được tiền để hoạt động. Công ty của bạn có thể tránh được việc vay vốn hoặc chỉ cần vay số vốn ít hơn. Ngoài ra, hùn vốn với đồng nghiệp bạn có thể không cần còng lưng gánh số nợ quá lớn hoặc tự thân đi kiếm tiền để lập startup.

4. Bán cổ phần

Cổ phần là một hình thức huy động vốn mà nhiều doanh nghiệp ngày nay đang theo đuổi. Hình thức này mang lại sự ổn định cho lợi ích của doanh nghiệp và cả nhà đầu tư nên rất được ưa chuộng.

Với hình thức này, công ty sẽ xin vốn từ các nhà đầu tư, đổi lại sẽ cho họ một lượng cổ phần nhất định của công ty. Giá trị công ty càng lớn thì giá trị cổ phần càng cao và số vốn nhận được càng nhiều. Tỉ lệ cổ phần (equity stake) sẽ do bạn thỏa thuận với nhà đầu tư, sao cho đạt được số vốn lớn nhất có thể mà không mất quá nhiều cổ phần - tương đương quyền điều hành công ty.

Để làm được điều này, trước tiên bạn phải định mức giá trị cho startup của mình. Vốn vay được sẽ dựa trên giá trị của số cổ phiếu tương ứng cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, số tiền có thể tăng lên nhờ vào tiềm năng startup của bạn trong tương lai. Phía nhà đầu tư sẽ hưởng được lợi tức theo tỉ lệ cố phẩn của mình khi công ty làm ăn phát đạt.

5. Nợ chuyển đổi

Việc đổi cổ phần lấy vốn từ các nhà đầu tư sẽ khiến bạn phải chia quyền điều hành công ty với họ. Vì vậy, một số startup lựa chọn phương thức huy động vốn bằng nợ chuyển đổi (convertible note).

Nợ chuyển đổi là hình thức huy động vốn kết hợp giữa bán cổ phần và vay vốn. Nhà đầu tư sẽ cho startup vay một khoản vốn mà sẽ có thể được chuyển đổi thành cổ phần trong tương lai.

Như vậy, khi số vốn chưa được chuyển thành cổ phần thì các nhà đầu tư vẫn chưa là cổ đông và không có quyền can thiệp tới các hoạt động của startup. Lúc này các nhà đầu tư chỉ là các chủ nợ. Họ sẽ nhận được lãi suất cho số tiền đã đầu tư, cho đến khi số vốn ban đầu được chuyển thành cổ phần. Lãi suất và hình thức vay được thỏa thuận trước giữa statup và nhà đầu tư.

Nếu bạn chưa thể định giá công ty của bạn ngay hoặc tin rằng giá trị của nó sẽ tăng lên nhiều sau này thì có thể thử huy động vốn theo phương pháp nợ chuyển đổi này.

6. Gọi vốn cộng đồng

Với sự phát triển của internet và truyền thông mạng xã hội, một hình thức huy động vốn khác ra đời: gọi vốn cộng đồng (crowfunding). Phương pháp này sử dụng các kênh truyền thông xã hội (web gọi vốn, diễn đàn, mạng xã hội..) để kêu gọi các nhà đầu tư rót tiền.

Khi gọi vốn cộng đồng bạn sẽ trình bày về ý tưởng startup, sản phẩm và chiến lược phát triển trên một trang gọi vốn cộng đồng nào đó. Những nhà đầu tư, lớn và nhỏ sẽ có hứng thú với dự án của bạn sẽ rót vốn vào. Đổi lại, họ sẽ nhận được cổ phần, phẩn thưởng hoặc các khoản tiền lời,.v.v…

Các startup ở một số lĩnh vực thường sử dụng phương pháp gọi vốn cộng đồng là: phần mềm máy tính, dự án khoa học, bất động sản, nông nghiệp và thực phẩm… Ngoài ra, phương pháp này tạo cơ sở để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm của startup.

Hình thức gọi vốn cộng đồng này giúp bạn gặp gỡ được nhiều nhà đầu tư hơn, cũng như nhận được số vốn lớn hơn. Trong số đó còn có cả những nhà đầu tư thiên thần - các cá nhân chấp nhận đầu tư mạo hiểm một số tiền lớn. Thêm vào đó, các kênh truyền thông xã hội cũng giúp startup quảng bá sản phẩm tốt hơn, thu hút nhiều sự chú ý hơn.

Tuy vậy, cách này cũng đem lại nhiều rủi ro cho cả startup và nhà đầu tư. Nếu phát triển dự án thất bại hoặc có sai sót, uy tín của startup sẽ suy giảm nhanh chóng. Đó là chưa kể đến khả năng ý tưởng, sản phẩm của bạn bị đánh cắp do bảo mật thông tin kém. Bạn cũng có nguy cơ bị sao chép ý tưởng từ đối thủ cạnh tranh, ảnh hưởng đến sự phát triển trong tương lai.

Nhiều nhà đầu tư cũng e ngại khả năng thành công của các dự án và uy tín của người gây quỹ, khiến việc gọi vốn cũng khó khăn. Và đôi khi có cả những dự án lừa đảo hòng chiếm đoạt tiền của của cộng đồng.

7. Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi Nghiệp (BSSC)

Hiện nay, startup có thể nhận được những hỗ trợ từ các cá nhân, cộng đồng trong nước, điển hình là Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp (BSSC).

BSSC cho phép bạn vay vốn để thành lập startup, nhưng với một lãi suất ưu đãi hơn so với vay vốn ngân hàng. Ngoài ra, BSSC còn hỗ trợ startup với hai hình thức vay vốn: vay vốn cá nhân và vay vốn tập thể. Những đặc điểm này giúp bạn linh hoạt và hiệu quả hơn trong chiến lược huy động vốn.

Có điều, BSSC có những tiêu chí dành cho các chủ startup. Nếu bạn không có hồ sơ kinh doanh và chiến lược kinh doanh hiệu quả, hoặc startup không có nhiều tiềm năng thì sẽ không được vay vốn. Đây là một nhược điểm so với cách vay vốn ngân hàng.

8. Thắng cuộc thi

Tham gia và chiến thắng một chương trình vườn ươm hoặc một cuộc thi là một cách để huy động vốn cho startup. Các đối tượng này thường là sinh viên, học sinh, những người có ý tưởng tốt nhưng không có khả năng vay vốn hoặc tài sản để thế chấp.

Hiện nay mỗi năm, nước ta đều có nhiều cuộc thi khởi nghiệp để khuyến khích, tạo điều kiện cho người trẻ thành lập startup. Có thể kể đến cuộc thi như "Ý Tưởng Khởi Nghiệp" của Startup Wheel hoặc "Hành Trình Khởi Nghiệp - Startup Journey".

Những người tham gia sẽ phải cạnh tranh với nhau để tìm ra các ý tưởng sáng tạo nhất, thiết thực nhất. Người thắng cuộc sẽ được tài sợ một số tiền vốn lớn và các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp khác để bắt đầu sự nghiệp của mình.

Tuy nhiên, việc tham gia một vườn ươm hay cuộc thi có thể sẽ tốn nhiều thời gian của bạn. Nếu bạn đang mong muốn nhanh chóng phát triển startup thì đây sẽ không phải là một lựa chọn tối ưu.

Kết luận

Startup đang là xu hướng nóng hổi, là cơ hội để các bạn trẻ thành lập sự nghiệp của riêng mình. Tuy nhiên con đường thành công không hề dễ dàng, nhất là khâu huy động vốn cho startup. Hy vọng bài viết trên có thể giúp bạn nắm được các cách huy động vốn hiệu quả cho startup của mình.